Đánh thuế đất nhưng không nên đánh thuế nhà

Tư tưởng cấp tiến trên thế giới hiện nay là ủng hộ đánh thuế đất, nhưng không đánh thuế nhà để kích thích thị trường bất động sản phát triển.

Phân tích dưới góc nhìn lý luận kinh tế chính trị học, GS. Võ cho rằng đất đai là của tự nhiên ban cho vạn vật, con người. Còn nhà ở do con người làm ra. Đánh thuế nhà là đánh vào đầu tư con người trên đất. Đánh thuế đất là đánh vào người sử dụng đất, thuế đất cao người ta sẽ sử dụng đất đai hiệu quả hơn.

GS Đặng Hùng Võ phân tích thêm, các nước phát triển đều rất thành công khi tạo vốn từ nguồn lực đất đai, nhưng nhiều nước đang phát triển không thành công trong đầu tư phát triển hạ tầng do không biết tạo vốn từ nguồn lực đất đai. Các nước phát triển đánh thuế vào đất rất cao, các nước châu Âu, Mỹ đã thành công nhờ biết vốn hóa đất đai. Thuế đánh vào đất là nguồn gốc thu ngân sách lớn của mọi quốc gia.

Hình minh họa.

Tại Việt Nam hiện nay cần phải cải cách thuế đánh vào đất đai, cụ thể là thuế đất phi nông nghiệp. Mức thuế phi nông nghiệp áp dụng từ năm 2011 đến nay 0,03% trên giá khung đất Nhà nước ban hành, còn tại các nước, mức thuế này lên đến 1% giá thị trường.

“Các nước huy động vốn từ đất đai để phát triển hạ tầng. Thường mức thuế đánh vào đất đai cao thì giá đất thấp, ngược lại thuế thấp giá đất cao. Bởi khi thuế cao cầu mua đất sẽ giảm. Vấn đề này cần làm rõ trước khi đánh thuế vào nhà thứ hai” – GS. Đặng Hùng Võ nhấn mạnh.

Bàn về đề xuất đánh thuế bất động sản thứ 2, ông Nguyễn Văn Phụng, Vụ trưởng Vụ quản lý Thuế DN lớn (Tổng Cục Thuế), cho biết thuế bất động sản thứ 2 đánh vào tài sản hiện hữu, ai cũng có thể nhìn thấy. Nhưng đến nay chưa có đạo luật về thuế tài sản, mà chỉ có các loại thuế liên quan đến bất động sản.

Hiện nay, có ý kiến cho rằng cần đánh thuế nhà ở thứ 2, thứ 3 trở lên, nhưng vấn đề là khi nào đánh, và đánh thuế bao nhiêu thì hiện nay vẫn dừng lại ở báo cáo nghiên cứu.

Tuy nhiên, nhìn về dài hạn muốn đánh thuế được nhiều, cơ sở thuế phải rộng mới đánh được nhiều. Với lĩnh vực bất động sản, cơ sở thuế là lượng giao dịch, giá trị giao dịch, và doanh thu trong kinh doanh… Chỉ có mở rộng cơ sở thuế, mới có nguồn thu dài lâu trong ngắn hạn và trung hạn. Tiêu chí đánh thuế bất động sản thứ 2 trở lên là phải công bằng, hiệu quả và khả thi.

Nhìn lại thị trường bất động sản gần 20 năm qua, ông Phụng cho biết có 2 cuộc đóng băng thị trường trong giai đoạn 1993-1995, và giai đoạn 2008-2011 đều liên quan đến các sắc thuế đánh vào thị trường bất động sản. Thị trường bất động sản là thị trường nhạy cảm với các cải cách, thay đổi về chính sách thuế.

Tuy nhiên, chưa nên việc đánh thuế nhà thứ 2, thứ 3 ở thời điểm hiện nay vì thông tin chưa minh bạch, thông tin quy hoạch không rõ ràng. Hơn nữa, thuế tài sản có 2 loại, thuế đánh vào đất, và tài sản trên đất. Trong đó, thuế đánh vào đất đai mới nhiều, chứ nhà trên đất không bao nhiêu. Nên phải đánh vào giá trị đất đai. Nhưng hiện nay cơ quan tài nguyên môi trường, và cơ quan thuế chưa liên thông trong quản lý nhà đất, nên rất khó thu thuế với đất đai.

Còn theo ông Vũ Văn Phấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), đánh thuế tài sản là cần thiết nhưng trong bối cảnh hiện nay cần thực hiện tốt chính sách thuế đất phi nông nghiệp đã. Hướng đi này chắc chắn hơn, đảm bảo công bằng hơn, và hiệu quả đã rõ trong những năm qua. Còn thu thuế tài sản trong bối cảnh hiện nay không rõ thông tin thị trường, không thể thu thuế công bằng được, và khó đạt được mục tiêu đề ra là chống đầu cơ bất động sản.

Người đại diện cho Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản cũng khẳng định, đến nay chưa ai đặt ra vấn đề đánh thuế bất động sản thứ 2 trong giai đoạn 2017-2018. Giờ mới là nghiên cứu báo cáo chuyên đề của Bộ Tài chính, muốn thành dự thảo phải trình Chính phủ đồng ý, rồi trình Quốc hội mới thông qua trong luật.

Nguồn: Sài Gòn Đầu tư Tài chính

14/09/2017